AUTHORS STORIES - Ελευθερία ΜΕΤΑΞΑ

Όταν ανοίγεις έναν βιβλίο της κυρίας Ελευθερίας ΜΕΤΑΞΑ, δεν μπαίνεις απλώς στην πλοκή ενός ακόμα ψυχολογικού θρίλερ, εισέρχεσαι σε έναν καθρέφτη ψυχών, όπου το παρελθόν δεν είναι σκιά αλλά υπαρκτό στοιχείο που διαμορφώνει τους χαρακτήρες. Οι σελίδες στα βιβλία της δεν σου επιτρέπουν να παραμένεις θεατής. Σε κάνουν συμμέτοχο σε μυστικά, συγκρούσεις και αναπάντητα γιατί. Η γραφή της μοιάζει με κινηματογραφικό σενάριο. Κάθε σκηνή έχει βάθος, κάθε ήρωας είναι πλήρης και ανθρώπινος και η συνέντευξη που ακολουθεί μάς αποκαλύπτει πώς η συγγραφέας πλάθει αυτούς τους κόσμους και τις ψυχές τους.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ 

 1.  Τα βιβλία σας έχουν πάντα μια έντονη ψυχολογική διάσταση. Όταν ξεκινάτε να γράφετε, σας οδηγεί πρώτα η ιστορία ή η ψυχή των ηρώων;

- Ξεκινώ πάντα με την ιστορία, η οποία όμως χρειάζεται την ψυχή των ηρώων για να διαμορφωθεί και να ολοκληρωθεί. Πιστεύω ότι όσο πιο βαθιά ψυχογραφούνται οι ήρωες, τόσο πιο πειστική θα είναι και η ιστορία που αφηγούμαι. Επομένως, αυτά τα δύο είναι κατά κάποιον τρόπο αλληλένδετα, αφού δίχως το ένα δεν μπορεί να λειτουργήσει το άλλο.

2.  Στα έργα σας, το παρελθόν μοιάζει να επιστρέφει αδιάκοπα. Πιστεύετε ότι τελικά ξεφεύγουμε ποτέ από όσα ζήσαμε ή απλώς τα μαθαίνουμε να κουρνιάζουν μέσα μας;

-Ανέκαθεν πίστευα πως το παρελθόν μας καθορίζει σε πολύ μεγάλο βαθμό το παρόν και το μέλλον μας. Μαθαίνουμε από τις προηγούμενες εμπειρίες μας και τα λάθη μας, κρατάμε τις όμορφες στιγμές αλλά και τις δύσκολες, γιατί μας έκαναν πιο δυνατούς. Θεωρώ ότι το παρελθόν μας το κουβαλάμε στην ψυχή μας, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι μένουμε προσκολλημένοι σ’ αυτό. Πρέπει να κλείνουμε τους όποιους ανοιχτούς λογαριασμούς έχουμε μαζί του, διαφορετικά δεν νομίζω ότι θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε στη ζωή μας, καθώς το παρελθόν θα μας στοιχειώνει. 

3.  Αν οι ήρωές σας μπορούσαν να σας μιλήσουν, ποιος πιστεύετε ότι θα σας κατηγορούσε και γιατί;

-Τι ωραία ερώτηση! Πιστεύω πως σίγουρα θα με κατηγορούσαν κάποιοι ήρωες που εμφανίζονται για λίγο στις σελίδες των βιβλίων μου, γιατί, παρότι δεν έφταιξαν σε κάτι, τους «σκοτώνω». Μια τέτοια περίπτωση είναι η άστεγη που παρουσιάζεται στο μυθιστόρημα «Ποιος σκότωσε την Ιφιγένεια», η Καίτη, ένας χαρακτήρας που αγάπησα πολύ, δυστυχώς όμως έπρεπε να πέσει θύμα δολοφονίας. Μάλιστα, η αδελφή μου, η οποία πάντα διαβάζει πρώτη κάθε κεφάλαιο των βιβλίων μου μόλις το ολοκληρώσω, κατέβαλε φιλότιμες προσπάθειες να με μεταπείσει και να αφήσω τη δύστυχη την Καίτη να ζήσει, ωστόσο δεν τα κατάφερε, καθώς ο θάνατός της συγκεκριμένης ηρωίδας εξυπηρετούσε την πλοκή. Αλλά και ο Ευθύμης Λάπας, ο διάδοχος του Μάνου Βαρσάμη στο Τμήμα Εγκλημάτων κατά Ζωής και Περιουσίας, είμαι βέβαιη ότι με κατηγορούσε επειδή τον παρουσιάζω μαλθακό, καρεκλοκένταυρο και σαφώς κατώτερο του προκατόχου του (του έχω, άλλωστε, δώσει το παρωνύμιο «λαπάς»), όμως θα πρέπει να γνωρίζει ότι μου είναι πολύ συμπαθής και ότι τον αγαπώ;

3.1) Και ποιος θα σας έλεγε «σ’ ευχαριστώ που με έσωσες»;

-Σίγουρα η Έλσα Γληνού, η οποία στο βιβλίο που παρουσιάζεται για πρώτη φορά, το «Μαύρα σαν τον έβενο μαλλιά», είναι βυθισμένη στα προσωπικά της σκοτάδια και παραιτημένη από τη ζωή. Η μικρή Λένα, όμως, κατάφερε να της ξαναδώσει ελπίδα και να τη βοηθήσει να σταθεί και πάλι στα πόδια της. Βέβαια, η Έλσα γνωρίζει καλά πως και εκείνη με βοήθησε πολύ, καθώς την περίοδο που έγραφα το βιβλίο βίωνα μια πολύ δύσκολη περιπέτεια και την «έπλασα» τόσο δυνατή για να αντλώ κι εγώ δύναμη από τη δική της. 

4.  Η γραφή σας έχει έντονο ρυθμό, σχεδόν κινηματογραφικό. Έχετε σκεφτεί ποτέ κάποιο έργο σας στη μικρή ή στη μεγάλη οθόνη;

-Μπορεί να είμαι επηρεασμένη από τις σπουδές και τη θητεία μου στον χώρο της υποκριτικής, όμως όταν γράφω, μου αρέσει να φαντάζομαι την κάθε «σκηνή» του βιβλίου σαν να παίζεται εκείνη τη στιγμή από ηθοποιούς κι εγώ να την παρακολουθώ ως θεατής. Ίσως γι’ αυτό η γραφή μου φαίνεται κινηματογραφική. Η αλήθεια είναι πως θα ήθελα πολύ να μεταφερθούν τα μυθιστορήματά μου είτε στην τηλεόραση είτε στον κινηματογράφο -με μια προτίμηση στον τελευταίο. Θα μπορούσαν να γίνουν ακόμα και τηλεοπτική σειρά, αφού κάθε βιβλίο αποτελεί μια αυτοτελή ιστορία, με βασικούς ήρωες τον Μάνο Βαρσάμη και την Έλσα Γληνού (αγαπητέ κύριε παραγωγέ, ιδέες δίνω, δεν ξέρω αν με προσέχετε…). Φαντάζομαι ως κινηματογραφική ταινία το «Στοιχειό του Αχέροντα», με την επιβλητική ατμόσφαιρα του τοπίου -το ποτάμι, τα χωριά που το πλαισιώνουν, αλλά και αυτά που είναι σκαρφαλωμένα στα βουνά-, με τις ομορφιές της Πρέβεζας και της Πάργας (ξέρω, αγαπητέ κύριε παραγωγέ, ότι τα εξωτερικά γυρίσματα κοστίζουν ακριβά, αλλά σκεφτείτε πόσο υπέροχα και υποβλητικά πλάνα θα τραβούσαν οι κάμερες. Και επιτέλους, αφήστε με να ονειρεύομαι χωρίς να μου το χαλάτε!)

4.1) Αν ναι, ποιο και ποιον ηθοποιό θα βλέπατε στον πρωταγωνιστικό ρόλο;

-Θα μου άρεσε πολύ ο Ιεροκλής Μιχαηλίδης ως Μάνος Βαρσάμης, αλλά νομίζω πως δεν θα δεχτεί γιατί ήδη έχει υποδυθεί τον αστυνόμο Μπέκα και ως εξαιρετικός ηθοποιός που είναι δεν θα θέλει να επαναλαμβάνεται. Αν εκείνον, βέβαια, δεν τον πειράζει, εννοείται ότι είναι καλοδεχούμενος στο καστ! Ως δεύτερη επιλογή για τον Βαρσάμη, θα επέλεγα τον Παύλο Ορκόπουλο, γιατί -παρότι δεν ταιριάζουν εμφανισιακά-  αποπνέει ηρεμία, γλυκύτητα και αυστηρότητα, ακριβώς όπως ο Μάνος. Όσο για την Έλσα Γληνού, θα σκεφτόμουν τη Γιούλικα Σκαφιδά (εξαιρετικές για τον ρόλο θα ήταν η Πέγκυ Τρικαλιώτη και η Κατερίνα Λέχου, αν και μελαχρινές). (Και το κάστινγκ συνεχίζεται, αγαπητέ κύριε παραγωγέ!)

5.  Στο νέο σας βιβλίο, “Καιρός του θερίζειν”, συνδέετε πολιτικά μυστικά με προσωπικές ενοχές. Τι σας οδήγησε να μπλέξετε τη συλλογική ιστορία της χώρας με το ψυχολογικό θρίλερ;

-Γενικά μου αρέσει να μπλέκω το παρελθόν με το παρόν, καθώς λατρεύω την ιστορία και δεν σταματώ ποτέ να τη μελετώ. Άλλωστε, η ιστορία της Ελλάδας είναι τόσο πλούσια και ενδιαφέρουσα, που για έναν συγγραφέα αποτελεί ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης και σημείο αναφοράς. Από την άλλη μεριά, το ψυχολογικό θρίλερ βασίζεται στην ψυχολογία των ηρώων, προσπαθεί να ανακαλύψει τα βαθύτερα κίνητρα που οδηγούν έναν άνθρωπο στο έγκλημα, να αναδείξει τις αιτίες  που γεννούν έναν χαρακτήρα τόσο αδίστακτο που δεν διστάζει να αφαιρέσει ζωές, αναφέρεται στην παθογένεια της κοινωνίας. Βρίσκω το πάντρεμα αυτών των δύο, της ιστορίας και του ψυχολογικού θρίλερ, ιδιαίτερα συναρπαστικό, καθώς μου δίνει την ευκαιρία να πλάσω μια ιστορία μυστηρίου με φόντο μια περίοδο του πρόσφατου ή και του πιο μακρινού παρελθόντος. Ασφαλώς, απαιτείται ενδελεχής έρευνα, γιατί όταν κάποιος αναφέρεται σε ιστορικά γεγονότα οφείλει να είναι ακριβής. Όμως και η έρευνα είναι εξίσου συναρπαστική! Στο «Καιρός του θερίζειν» ο αναγνώστης παρακολουθεί την προσπάθεια του Οδυσσέα Γιαβρόγλου να διαλευκάνει ένα έγκλημα που διαπράχθηκε πριν από είκοσι χρόνια και παραμένει ως σήμερα ανεξιχνίαστο, με θύμα τη μητέρα του Κλειώ. Ωστόσο, αναζητώντας τον ένοχο, ο Οδυσσέας εμπλέκεται σε μια νέα δολοφονία, αυτή του πρώην βουλευτή και γνωστού για την αντιδικτατορική του δράση Αντίνοου Σαρακηνιώτη, για την οποία θεωρείται ο βασικός ύποπτος. Ο Μάνος Βαρσάμης και η Έλσα Γληνού ξεκινούν τις δικές τους έρευνες για να απαλλάξουν τον φίλο τους από την κατηγορία, για να τα καταφέρουν όμως πρέπει να ανατρέξουν στα σκοτεινά χρόνια της Δικτατορίας.

6. Η περίοδος της δικτατορίας αποτελεί φόντο του βιβλίου. Πιστεύετε ότι η Ιστορία μάς καταδιώκει, ή τη χρησιμοποιούμε για να δικαιολογήσουμε τα λάθη μας;

Νομίζω ότι ισχύει περισσότερο το πρώτο. Η Ιστορία κατά μια έννοια μας καταδιώκει, γιατί επαναλαμβάνεται και, καθώς δεν τη γνωρίζουμε όσο βαθιά θα έπρεπε, επαναλαμβάνουμε κι εμείς τα λάθη του παρελθόντος.  

7. Συχνά στα βιβλία σας, οι γυναίκες καλούνται να σταθούν απέναντι σε σιωπές, μυστικά και φόβους. Τι σας γοητεύει περισσότερο στη γυναικεία ψυχή όταν γράφετε;

Η γυναίκα διαχρονικά ήταν υποταγμένη στον άντρα και στα «πρέπει» της κοινωνίας. Αυτό την ανάγκαζε συχνά να υπομένει καταστάσεις που σε διαφορετική περίπτωση δεν θα ανεχόταν, να κρατά μυστικά που τη βασάνιζαν, να προσπαθεί διαρκώς να κρατήσει ισορροπίες που από καιρό είχαν ανατραπεί. Μπορεί στις μέρες μας η θέση της να έχει αναβαθμιστεί -όχι βέβαια σε όλον τον κόσμο-, ωστόσο πολλά από τα προβλήματα του παρελθόντος εξακολουθούν να την ταλαιπωρούν. Ίσως αυτό με γοητεύει τόσο στη γυναικεία ψυχή, αλλά και το γεγονός ότι μια γυναίκα καλείται να επιτελέσει πολλούς ρόλους ταυτόχρονα (γυναίκα, σύζυγος, μητέρα, νοικοκυρά, εργαζόμενη) και να αντεπεξέλθει σε όλους με την ίδια επιτυχία.

8. Οι ήρωές σας δεν είναι ποτέ απόλυτα αθώοι ή ένοχοι. Πιστεύετε πως η αλήθεια έχει πάντα μια “γκρίζα” απόχρωση;

Όλοι μας έχουμε μέσα μας μια καλή και μια κακή πλευρά, δεν είμαστε τέλειοι. Διαπράττουμε λάθη -ενίοτε ηθελημένα, ενίοτε ακούσια- τα οποία επηρεάζουν τη στάση μας απέναντι στη ζωή και στους γύρω μας, υποκύπτουμε σε πάθη που έχουν αντίκτυπο τόσο σε εμάς όσο και στο περιβάλλον μας. Νομίζω, λοιπόν, πως γι’ αυτό και η δική μας αλήθεια -όχι όμως η αντικειμενική αλήθεια- μπορεί να έχει αυτή τη «γκρίζα» απόχρωση στην οποία αναφέρεστε.  

9. Έχετε πει σε παλιότερη συνέντευξή σας ότι το ψυχολογικό θρίλερ είναι είδος που λατρεύετε. Τι είναι αυτό που κάνει την ανθρώπινη ψυχή πιο τρομακτική από οποιοδήποτε έγκλημα;

Κανείς ποτέ δεν μπορεί να ξέρει τι κρύβει πραγματικά ένας άνθρωπος στην ψυχή του. Πόσες φορές έχουμε πει, μαθαίνοντας ποιος ήταν ο ένοχος σε ένα αληθινό έγκλημα : «Μα, τον γνωρίζαμε τον άνθρωπο. Ήταν τόσο καλός! Ποτέ δεν περιμέναμε να κάνει κάτι τέτοιο»; Πιστεύω πως το σκοτάδι που επικρατεί στην ψυχή κάποιου, όσο «φωτεινός» κι αν δείχνει ως προσωπικότητα, είναι πολύ τρομακτικό, γιατί δεν ξέρουμε πότε θα τον καταπιεί ολοκληρωτικά και θα τον οδηγήσει σε πράξεις ακραίες και αποτρόπαιες.

10. Υπάρχει κάποια ιστορία ή εικόνα που σας στοίχειωσε τόσο, ώστε να γίνει αφορμή για να γράψετε;

Όσο κι αν με στοιχειώσει μια πραγματική ιστορία, δεν θέλω να τη γράψω, γιατί οι άνθρωποι που τη βίωσαν θα νιώθουν, διαβάζοντάς την, σαν να την ξαναζούν. Είναι σαν να σκαλίζω μια ανοιχτή πληγή -που δεν θα κλείσει ουσιαστικά ποτέ- και να τη ματώνω ξανά και ξανά. Με την εικόνα, ωστόσο, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Για παράδειγμα, στην Παραμυθιά, μια κωμόπολη της Θεσπρωτίας, υπάρχει ένα μνημείο για τους σαράντα εννέα εκτελεσθέντες από τους Γερμανούς και τους Τσάμηδες συνεργάτες τους την περίοδο της Κατοχής. Στο μνημείο υπάρχουν οι φωτογραφίες όλων όσοι εκτελέστηκαν, με το όνομα και την ηλικία καθενός. Όταν πήγα για πρώτη φορά στην Παραμυθιά, έμεινα για πολλή ώρα να κοιτάζω αυτές τις φωτογραφίες και να σκέφτομαι τη θηριωδία που συντελέστηκε τότε. Αυτό το μνημείο στάθηκε αφορμή για το βιβλίο «Το στοιχειό του Αχέροντα», μέσα στο οποίο υπάρχει αναφορά στο συγκεκριμένο γεγονός.

10.1)Και υπάρχει κάποια που δεν καταφέρατε ακόμη να γράψετε;

Δεν κατάφερα -και μάλλον δεν θα καταφέρω ποτέ- να γράψω μια αληθινή ιστορία (επιτρέψτε μου να μην αναφέρω ποια) που με είχε συγκλονίσει, για τους λόγους που αναφέρω παραπάνω.

11. Όταν ολοκληρώνετε ένα βιβλίο, τι μένει πίσω: ανακούφιση ή ένα μικρό πένθος για τους ήρωες που “φεύγουν”;

Όταν ολοκληρώνω ένα βιβλίο, τα συναισθήματα είναι ανάμεικτα. Υπάρχει και η ανακούφιση, η χαρά που η ιστορία έφτασε στο τέλος της, αλλά αυτό το μικρό πένθος, το οποίο αναφέρετε, για τους ήρωες που αποχωρίζομαι. Είναι σαν να κλείνει ένας κύκλος, ωστόσο η σκέψη πως κάπου παρακάτω θα ανοίξει ένας άλλος -μια νέα ιστορία, η οποία θα «γεννήσει» νέους ήρωες και ένα καινούργιο βιβλίο- με παρηγορεί.  

12. Αν μπορούσατε να αφήσετε ένα μήνυμα μέσα από όλο το έργο σας, ποιο θα ήταν αυτό που θα θέλατε να θυμούνται οι αναγνώστες σας;

Αν θα μπορούσα να αφήσω ένα μήνυμα μέσα από όλα μου τα βιβλία, αυτό θα ήταν το εξής: Η αλήθεια, με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο, θα βγει τελικά στο φως και η δικαιοσύνη, αργά ή γρήγορα, θα αποδοθεί.  

Ευχαριστώ θερμά για τη φιλοξενία!

Αυτή η συνέντευξη με την Ελευθερία Μεταξά μάς δίνει μια σπάνια ματιά στον τρόπο που γεννιούνται οι ιστορίες της, όχι μόνο μέσα από περιέργεια για έγκλημα ή μυστήριο αλλά από μια βαθιά αγάπη για την ψυχή των ανθρώπων. Οι χαρακτήρες της ζωντανεύουν στις σελίδες ως ολοκληρωμένες προσωπικότητες, με ελαττώματα και αρετές, και οι ιστορίες τους μας θυμίζουν πως το παρελθόν, οι επιλογές και τα μυστικά μας αφήνουν ανεξίτηλα αποτυπώματα. Με κάθε βιβλίο, η Μεταξά δεν μας χαρίζει απλώς ένα θρίλερ αλλά μας προσκαλεί να κοιτάξουμε μέσα μας, να αναλογιστούμε τις δικές μας «γκρίζες» αλήθειες και να νιώσουμε τη δύναμη της αλήθειας και της δικαιοσύνης που τελικά φτάνει στο φως.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Η Ελευθερία Μεταξά, γεννημένη στο Αιγάλεω το 1970, είναι φιλόλογος, πρώην ηθοποιός και συγγραφέας με σπουδές στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών, στη Δραματική Σχολή «Διομήδη Φωτιάδη» και στο Τμήμα Δημοσιογραφίας στο Εργαστήριο Ελευθέρων Σπουδών του ΑΝΤ1. Έχει εργαστεί σε θέατρο, τηλεόραση και δημοσιογραφία και σήμερα αφοσιώνεται στη συγγραφή ψυχολογικών θρίλερ και μυστηρίου. Ανάμεσα στα πιο γνωστά της έργα περιλαμβάνονται τα «Μαύρα σαν τον έβενο μαλλιά», «Ποιος σκότωσε την Ιφιγένεια;», «Η κόρη της λήθης», «Το χέρι του Θεού» και το νέο της μυθιστόρημα «Καιρός του θερίζειν». Το διήγημά της Το τελευταίο ταξίδι απέσπασε έπαινο στον 34ο Πανελλήνιο Διαγωνισμό της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών.